Al een aantal jaar hebben wij een egeltje in de tuin. Meestal laat hij/zij zich niet zien, maar horen wij eigenaardige geluiden of geritsel uit de struiken komen. Dit jaar laat de egel van zich horen door ongegeneerde schurk geluiden te maken. En dat maakt mij toch nieuwsgierig. Waar zit dat stekelige beest en wat bezielt hem of haar zich in ons tuintje op te houden. Op zoek naar de egel en alle weetjes over dit schattige, maar stekelige wezentje.
Eldorado
Mijn tuin blijkt een eldorado voor egels. Ik heb namelijk een nogal rommelige tuin. Aan bladeren blazen of vegen, doe ik niet. Als het echt te gek wordt, dan veeg ik de bladeren in de struiken. En juist dat is precies wat egels lekker vinden. Tuinen van sloddervosjes, zoals ik. Waar veel hoopjes bladeren te vinden zijn, takjes hier en daar en dichte struiken om zich te verbergen. Eén perk is vol gegroeid met weelderig bloeiende Hortensia Annabelle en het andere perk met Herfst Anemonen. Alles omringd met beuk hagen, die in de herfst en winter goed zijn voor een enorm bladerdek van de afgevallen blaadjes.
Gluren
Tijdens één van mijn gluur sessie’s tussen de struiken, zag ik dat de egel een prachtig nest gemaakt had van afgevallen bladeren, takjes en zwerfvuil. Blijkbaar was dat zijn winteronderkomen. Buiten de onsmakelijke geluiden die uit het struikgewas kwamen, had de egel zich nog altijd niet laten zien.
Water
Al jarenlang zet ik een ondiep schaaltje met water in de tuin. Zo heeft de egel altijd vers water binnen handbereik. De enige die ik er echter uit zie drinken, zijn mijn poezenbeest en de katten uit de buurt. Niet zo vreemd, want een egel laat zich overdag niet zien. Ga de egel, of de katten, ook niet ‘verwennen’ met schaaltjes melk. Daar wordt een egel heel ziek van en kan hij overlijden.
Kattenvoer
Op zeker moment was het zo warm dat ik ’s avonds een schoteltje met wat kattenbrokken heb neergezet. Het pluizenbeest ging er al enthousiast op af, tot ik haar ineens zag wegrennen en ze met groot onbegrip en ergernis zat te kijken naar de plek waar ik het schoteltje neer had gezet. Toen ik heel voorzichtig in de avondschemering om het hoekje van de struik gluurde, zag ik daar de egel. Wat een schattig beestje is dat! Heel tevreden knabbelend van de kattenbrokjes.
Egelvoer
Kattenbrokjes kun je zonder problemen geven. Ook nat voer vinden ze heel lekker. Geef geen brood, dat is niet goed voor ze. Je kunt ook speciaal egelvoer kopen. Ik geef om de dag een heel klein beetje kattenbrokjes omdat een egel ook prima in staat is, om zijn eigen maaltje bij elkaar te scharrelen. Binnen een paar uur doet hij zich tegoed aan zo’n 80 wormen of kevertjes. Ook eet hij graag kleine naakt- of huisjes slakken, fruit, paddestoelen, bessen, kikkers, kleine knaagdieren en mollen. Kortom, genoeg keus voor de egel.
Bedreiging
Ons pluizenbeest is geen gevaar voor de egel. Met regelmaat zie ik haar achter de egel aanrennen, die dan op hoge poten door de tuin heen rent. Een hilarisch gezicht. De poes blijft op gepaste afstand want ze voelt er niets voor om in aanraking te komen met de 8000 stekels die een egel heeft. Het grootste gevaar voor de egel zijn wij, de mens. Er worden heel veel egels doodgereden. Vooral de mannetjes wanneer die in de paartijd vele kilometers afleggen op zoek naar vrouwtjes. Ook de automatische gazonmaaier kun je beter ’s nachts uitzetten want menig baby egeltjes is al door zo’n apparaat vermorzeld.
Weetjes
Een egel kan wel 10 jaar worden. Ze zijn niet monogaam, maar hebben wel een vast leefgebied, dat voor een mannetje heel erg groot kan zijn. Ze vinden het prima om het leefgebied te delen met andere egels. Zo kan het gebeuren dat er op bepaalde routes en tuinen meerdere egels voorbij komen. Wanneer het paartijd is maakt het mannetje flink wat geluiden zoals sniffen, kirren, piepen en knorren. Alles om het vrouwtje het hof te maken. Na de paring verdwijnt het mannetje weer uit beeld. De draagtijd is ongeveer tien weken. Er komen zo’n 5 tot 10 jongen. De jonge egels zijn kaal, roze en blind.
Zo rond oktober gaat de egel zich klaar maken voor de winterslaap. Hij maakt dan weer een vers nest en verzameld van alles om hem warm te houden. Zodra de temperatuur onder de 10 graden gaat, trekt hij zich terug in zijn nest en slaapt dan tot maart/april. Hij is dan sterk vermagerd en gaat op zoek naar voedsel. Het moment om de egels bij te voeren.
Hoe heb je de grootste kans om zelf een egel in je tuin te krijgen?
- Tegenwoordig hebben de meeste tuinen geen natuurlijke afscheiding meer zoals struiken en hagen, maar wordt alles dicht gezet met schuttingen. Deze geven geen doorgang voor de egel. Spreek met buren af om een kleine opening te maken onderaan de schutting zodat de egel lekker op stap kan van tuin, naar tuin.
- Weg met al die keurig aangeveegde tuinen en aangeharkte korte gazonnetjes. Laat eens hier en daar een hoopje bladeren liggen zodat de egel daar lekker een tukje kan doen of kan scharrelen naar insecten. Ik veeg of gooi meestal de bladeren in mijn borders. Is ook nog een goede voeding voor de tuin.
- Weg met al die bestrating. Haal het merendeel van je tegels uit de tuin en maak er mooie perken met dichte struiken of mooie borders met bloemen en bodembedekkers. Ook goed voor de vogels en de bijen.
- Heb je een vijver? Zorg voor schuine overs of maak er een schuin plankje in met gaas erop zodat ze grip hebben om uit de vijver te klimmen. Egels kunnen best zwemmen, maar niet tegen een steile kant op klimmen.
- Zet een ondiep schaaltje water in de tuin. En eventueel af en toe een heel klein beetje kattenvoer of speciaal egelvoer. Wie weet heb je geluk en komt zo’n klein, stekelig wezentje ook bij jou op bezoek.
Boekentip: “15 gram geluk” gaat over een stugge veearts en een egeltje. Een heerlijk feelgood boek.
ENJOY!
Beeld: @ENJOY! The Good Life
Bewaar voor later op Pinterest
